ZAĆMA

Zaćma (łac. cataracta) to zmętnienie soczewki nasilające się z wiekiem. Prowadzi do pogorszenia ostrości wzroku oraz zaburzeń postrzegania intensywności barw. Niekiedy pacjenci skarżą się na uciążliwe olśnienia przy patrzeniu na źródła światła lub dwojenie.

Zmętnienie soczewki może być również spowodowane lub przyspieszone przez współistniejącą cukrzycę, wysoką krótkowzroczność, po urazie oka oraz po zabiegu witrektomii. Wyróżniamy także zaćmę wrodzoną.

Jedyną możliwością leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny. Najczęściej wykonuje się go metodą fakoemulsyfikacji.

Przed operacją przeprowadza się biometrię, która służy obliczeniu mocy wszczepianej sztucznej soczewki.

Usunięcie zaćmy metodą fakoemulsyfikacji

Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu kroplowym, bez użycia szwów, przez około 2- milimetrowe cięcie. Zmętniałą soczewkę rozdrabnia się za pomocą ultradźwięków, a jej fragmenty zostają zaaspirowane. Pod koniec zabiegu wszczepia się sztuczną soczewkę. Po operacji pacjent informowany jest o zaleceniach, których musi przestrzegać, otrzymuje receptę na krople, a także umawia się na wizytę kontrolną.

Pooperacyjne zmętnienie torebki tylnej

Późnym następstwem po operacji zaćmy bywa zmętnienie tylnej torebki soczewki. Przejawia się ono pogorszeniem ostrości wzroku oraz obniżeniem czułości na kontrast.

Leczenie polega na wytworzeniu otworu w zmętniałej torebce za pomocą lasera Nd:YAG. Zabieg ten jest bezbolesny, trwa kilka minut.

Tylne odłączenie ciała szklistego

Ciało szkliste jest przezroczystym żelem wypełniającym tylny odcinek gałki ocznej. Wraz z wiekiem zmienia ono swoją strukturę oraz odłącza się od siatkówki. Jest to proces fizjologiczny. U części pacjentów występują wówczas błyski oraz męty (pajączki) przed okiem.

Niekiedy odłączenie ciała szklistego prowadzi do krwotoku do ciała szklistego                oraz powstania przedarć siatkówki z następczym jej odwarstwieniem. Dlatego też tak ważne jest, żeby pacjenci, którzy zaobserwują błyski, zwiększoną ilość mętów lub nagłe pogorszenie widzenia niezwłocznie poddali się badaniu okulistycznemu.

Odwarstwienie siatkówki

Siatkówka to cienka błona, zlokalizowana w wewnętrznej części gałki ocznej. Posiada ona silne połączenia z ciałem szklistym.

Proces obkurczenia się ciała szklistego, który nasila się z wiekiem, może niekiedy doprowadzić do powstania przedarć lub otworów, które z kolei powodują odwarstwienie siatkówki.

Objawami alarmującymi są wówczas: pogorszenie ostrości wzroku, błyski, liczne nowe męty przed okiem lub ubytki w polu widzenia (zasłona przed okiem).

Do powstania odwarstwienia predysponują m.in:

- niektóre zmiany zwyrodnieniowe siatkówki

- urazy gałki ocznej lub głowy

- operacja zaćmy, zabieg YAG-kapsulotomii

- wysoka krótkowzroczność

Zastosowane leczenie dobierane jest indywidualne do każdego pacjenta. Czasami trzeba przeprowadzić kilka zabiegów, aby doszło do przyłożenie siatkówki.

Leczenie laserowe

Fotokoagulacja laserowa pozwala na zabezpieczenie przedarć lub otworów, tak aby zapobiec odwarstwieniu siatkówki. Po zakończonym zabiegu pacjent powinien unikać nadmiernego wysiłku fizycznego przez około 7 dni, dopóki nie uformuje się blizna.

Zabieg chirurgiczny z wgłobieniem twardówki

Naszycie plomby lub opaski silikonowej (opasanie gałki ocznej) pozwala na zbliżenie ze sobą oddzielonych warstw siatkówki, redukcję pociągania szklistkowo-siatkówkowego oraz zamknięcie otworów.

Witrektomia przez część płaską ciała rzęskowego (ppV)

Witrektomia polega na usunięciu ciała szklistego, przyłożeniu siatkówki oraz wypełnieniu komory ciała szklistego olejem silikonowym, gazem lub powietrzem. Po zabiegu pacjent jest informowany o konieczności utrzymywania odpowiedniej pozycji głowy przez kilka kolejnych dni.

W przypadku użycia gazu pacjent nie może podróżować samolotem do czasu jego wchłonięcia. Zastosowanie oleju silikonowego wymaga kolejnej operacji, celem jego  usunięcia w odpowiednim czasie.